Bu yıl kuruluşunun 10. Yılını kutlayan İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nün en eski ve köklü öğrenci kulübü İyte Girişim Topluluğu tarafından düzenlenen “Alphan Manas ile Girişimcilik ve Inovasyon Semineri” dün (2 Aralık 2010) İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Seminer Salonu’nda düzenlendi. Yaklaşık 2 saat süren seminerin konuşmacısı;  yakın zamanda Bloomberg HT’de gösterilmeye başlayan Baybars Altuntaş, Gamze Cizreli gibi yatırımcıların yer aldığı Dragon’s Den adlı yarışma programı ile yakından tanıdığımız, aynı zamanda Bilyoner, İddia gibi ses getiren projeleri ve birçok girişimi ile ön plana çıkan ve bu sayede başarılı iş adamı kimliğini de hafızalarımıza kazıyan Sayın Alphan Manas’dı.

Alphan Manas Kimdir?

Yüzlerce web sitesinde Alphan Manas hakkında oluşturulmuş bilgilere doğrudan ulaşabilirsiniz. Alphan Bey’in kendi sitesi de dahil olmak üzere, nerede, hangi tarihte doğduğunu, hangi okullara gittiğini, nerelerde çalıştığını ya da bugüne kadar yaptığı projeleri öğrenebilirsiniz. Ben farklı bir şeyler yazmak istiyorum.

“Alphan Manas kimdir?” bölümünü seminerde kendisinin de belirttiği bazı bilgiler üzerinden anlatacağım. Öncelikle Alphan Manas, Türkiye’nin en başarılı girişimcisi değildir ama bilgisini en iyi aktaran, kendini en iyi şekilde ifade edebilen ve dinleyicileri üzerinde müthiş bir enerji yaratan oldukça başarılı bir konuşmacıdır. Sanırım bunun sırrı, sürekli kendi başarı hikayelerini anlatması, tekrarlaması değil. Alphan Manas, başarıya giden yolun kimi zaman kaybetmekten geçtiğini çok iyi biliyor ve başarısızlıklarını da gurur duyarak anlatıyor. Çünkü onu bugün Türkiye’nin önde gelen girişimcileri arasında görmemizin sebebi, başarıları olduğu kadar başarısızlıkları da. Akademisyen bir ailenin oğlu olan Manas, iş yaşamına İzmir, Karşıyaka’da bulunan bugünkü değeri ile 40.000 Liralık kooperatif dairesini satarak başlıyor. Asıl mesleği Tekstil Mühendisliği ama bu alanda sadece 1.5 yıl çalışıyor.

Tekstil Mühendisliği okumasının hikayesini ise yaşamı boyunca aldığı kararlardan ilkini üniversite sınavı öncesi almasına bağlayarak anlatıyor. Sınav öncesi bindiği trenden atlayarak bacağını kıran Manas, Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü’ne giriş yapabileceğini düşünürken kendini bir anda Ege Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü’nde bulduğunu söylüyor. Trenden atlama kararı ile yaşam döngüsünü değiştiren Manas, hayatı boyunca birçok cesur karar veriyor. Bunun sebebini ise genetik yapısı ve psikolojik rahatsızlıklarına bağlıyor. Örneğin, hiçbir işte uzun süre çalışamayacağını keşfetmesi, 35 yaşında “Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu” teşhisi konması ile gerçekleşiyor. Alphan Manas; vücudunu, hormonlarını, gen yapısını oldukça iyi tanıyan bir insan. Bunu, “Dopamin DRD4 Reseptör” geninin güçlü olduğunu bilmesi ile de onaylıyor. Bu gene sahip kişilerin “Novelty Seeking” yani sürekli yenilik arama peşinde olduğunu belirten Manas, bugüne kadar hayatında ve iş yaşamında aldığı kararların belki de %40’ının genleri ile ilgili olduğunu düşünüyor. İş yaşamında başarıyı belirleyen diğer etkenlerin ise aile, okul arkadaşları ve çevre gibi faktörlerin oluşturduğunu düşünen Alphan Manas’ın hayatı boyunca örnek aldığı insanların başında babası Oğuz Manas geliyor.

Oğuz Manas, uzun yıllar Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği bölümünde öğretim görevlisi olarak çalışmıştır. Türkiye’nin önde gelen akademisyenlerinden olan Oğuz Manas’a göre bir insanın ailesinden alabileceği en büyük miras bilgi ve tecrübedir. Alphan Manas da bu mirası oldukça iyi değerlendiriyor. Fakat bazı kararları alırken babasını dinlememiş olduğunu da dürüstçe itiraf ediyor.

Örneğin, “İlkleri Gerçekleştiren Yenilikçi Profesör” baba Oğuz Manas 1991 yılında Yeni Asır gazetesine verdiği röportajda 2000’li yıllarda evimizden çıkmadan, bilgisayar üzerinden alışveriş yapacağımızı öngörmüş ama oğul Alphan Manas bu fikri pek ciddiye almamış. Yıllar içinde fikir ve düşünce taşları yavaş yavaş yerlerine oturan Alphan Manas, 1600’lü yıllarda İngiliz siyasetini derinden etkileyen devlet adamı Oliver Cromwell’in “kimse nereye gittiğini bilmeyen bir kimse kadar yükseklere çıkamaz” cümlesinin kendi hayatı için ne kadar önemli olduğunu da sözlerine ekliyor.

Alphan Manas, iş adamı ve girişimci kimliğinin yanı sıra aynı zamanda Dünya Fütüristler Birliği Türkiye Başkanı unvanına sahip.  Bu organizasyonun bir uzantısı olan Türkiye Fütüristler Derneği’ni kuran Alphan Manas’a göre önümüzdeki yıllarda “fikir lideri ve marka olmak” kavramları önem kazanacak. Bunun içinde 2005 yılında ismini tescil ettiren Manas, 2007 yılında Amerika yaptığı bir seyahatte “Trump’s Steak” adlı bir ürünün afişini görür ve doğru yolda olduğunu anlar. Donald Trump’ın adını verdiği biftekler Amerika’da oldukça iyi bir satış grafiği çiziyor. Alphan Manas, kişilerin marka olabilmelerinin öneminin artacağını vurguluyor.

48 Yıla Dünyayı Sığdıran Bir Girişimci: Alphan Manas

Alphan Bey, yukarıda yazdıklarım ve daha fazlasını dün İYTE Girişimcilik Topluluğu tarafından gerçekleştirilen seminerinde dile getirdi. Ama benim aklımda daha farklı sorular da vardı. Daha önceden sözleştiğimiz üzere seminer sonunda kalan kısacık vaktinde, benim sorularımı da yanıtladı.

Işıl Yılmaz: Alphan Bey, öncelikle çok teşekkür ederiz bize vakit ayırdığınız için. İlk sorum, kendi alanımla da doğrudan ilgili olan sosyal medya ile ilgili. Siz çok aktif bir sosyal medya kullanıcısısınız. Örneğin Facebook ta 4.000’in üzerinde arkadaşınız var. Merak ediyorum, sosyal medyayı kullanmanızın birincil sebebi nedir?

Alphan Manas: Sosyal medya, günlük hayatın karmaşası içinde ulaşamayacağınız birçok bilgiyi farklı kişiler aracılığı ile sizin önünüze getiriyor. Ben, bilgi akışına çok önem veren biriyim. İnsanlar etkileşim halinde kalarak, birbirleri ile iletişim kurarak beslenirler ve bilgi birikimlerini bu şekilde arttırırlar. Hiç tanımadığınız daha önce yüzünü bile görmediğiniz biri Facebook üzerinden bir paylaşım yapar ve siz ondan bir şey öğrenirsiniz. Aynı şekilde bir diğeri de sizin bilgilerinizden bir şeyler öğrenir. Dolayısıyla sosyal medya ile gündelik hayatımda ulaşamayacağım sayıda insana çok daha hızlı ulaşıyorum ve onlarla iletişimde kalmak için sosyal medyayı kullanıyorum. Mesela, Dragon’s Den’de desteklediğim inploid.com adlı projeyi bu akşam Facebook’a ekleyeceğim ve 4.000’in üzerinde arkadaşım da bu bilgiye anında erişebilecekler.

Işıl Yılmaz: Uzun zamandır tartışılan bir mevzu sosyal medya. Kimileri bunun bir balon olduğunu ve er geç söneceğini düşünüyor. Siz bu konu hakkında bir fütürist olarak ne düşünüyorsunuz?

Alphan Manas: İnternete bir mobilite olarak bakalım. Artık herkes akıllı telefonları ile ya da iPad gibi tablet bilgisayarlar aracılığıyla webe erişim sağlıyorlar. Ben bunun bir balon gibi söneceğini düşünmüyorum. Önümüzdeki 10 yıl içinde webe mobil cihazlar üzerinden erişim sağlayacaklar olan kullanıcıların sayısı giderek artacak ve sosyal medya daha da güçlenecek.

Işıl Yılmaz: Biliyorsunuz Google ve Facebook arasında bir süredir süregelen bir rekabet var. Bu konuda ne söyleyebilirsiniz?

Alphan Manas: Google ve Facebook kendi içlerinde varolma savaşı vereceklerdir gelecekte. Google kendi varlığını tehlikeye atmamak için birçok yenilik yapacaktır. Facebook’ta sosyal ağlar içindeki yerini kaybetmemek için çalışmalarına devam edecektir. Bugün birbirinin aynısı 3 Facebook olsaydı, hiçbirimiz 3’üne de aynı anda vakit ayıramazdık. Kimsenin bu kadar çok sosyal ağı eşit sürede kullanacak vakti yok.

Işıl Yılmaz: Varolan tüm sosyal ağların birleşerek tek bir kaynak olacağını düşünüyor musunuz?

Alphan Manas: Hayır, öyle bir şey mümkün değil. O zaman rekabet ortadan kalkardı.

Işıl Yılmaz: Son olarak, babanız Oğuz Manas’ın 1990’lı yıllarda, daha “World Wide Web” oluşmamışken öngördüğü “2000’li yıllarda evlerimizden alışveriş yapacağız” cümlesine atfen, acaba babanızın bugünden geleceğe dair bir görüşü var mı?

Alphan Manas: Doğrusunu söylemek gerekirse çok fazla yok. Çünkü babam artık daha farklı bir hayat yaşıyor. Pinpon oynuyor, spor yapıyor. Ailesi ve arkadaşları ile daha çok vakit geçiriyor. Kısacası artık kendine vakit ayırıyor. Kendine zaman ayıran bir insan geleceğe dair öngörülerde bulunamaz. Evet, belki çok zorlasak yorumlar yapabilir ama gelecek hakkında bir şeyler söyleyebilmek için ya da stratejiler geliştirebilmek için trendlerin takip edilmesi gerekir, boşlukların doldurması gerekir.

Işıl Yılmaz: Çok teşekkür ederiz bu güzel sohbet için.

Alphan Manas: Ben teşekkür ederim.